Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2021

Ιερά Μονή της Ατρου : H επιβεβλημένη διάσωση των μοναδικών μνημειακών φούρνων.

 

Σύντομη αναφορά στη Ι. Μονή Άτρου Κεφαλονιάς

Παράλληλο με το Μεγάλο Βουνό και την κορυφή του, Αίνο, βρίσκεται  το όρος Άτρος, στην ανατολική πλευρά του οποίου βρίσκεται η ιερά μονή της  Θεοτόκου, επονομαζόμενης της Άτρου.

Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 500 μέτρων περίπου μέσα σε δασώδη περιοχή με μαγευτική θέα προς το Ιόνιο Πέλαγος και την νταντελωτή ενδοχώρα του νησιού.

Έχουν διατυπωθεί διαφορετικές θεωρίες για την ετυμολογία της λέξης Άτρος:α)ότι είναι παραφθορά της λέξης άντρον,β) ότι προέρχεται από τις λέξεις άτρωτος και γ) ότι προέρχεται από την ιταλική λέξη atroce με την έννοια, (και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις),του απροσπέλαστου και δύσβατου τόπου.

Την παλαιότερη γραπτή μαρτυρία για την ύπαρξη της ήδη πλουσίας μονής   συναντάμε το έτος 1264, στην εποχή της παλατινής κομητείας Κεφαλληνίας και Ζακύνθου επί παλατινού κόντε Ριχάρδου Β’ Ορσίνι / Riccardo II Orsini (1260-1303).

Το Καθολικό

Το καθολικό της μονής είναι ρυθμού επτανησιακής βασιλικής και έχει ανεγερθεί το 1855. Έπαθε σοβαρές ζημιές από τους σεισμούς του 1953 αλλά επισκευάστηκε και σώζεται μέχρι σήμερα διατηρώντας το προσεισμικό ύφος του.

Ο ξενώνας

 

Δίπλα από την τούρη/πύργο κτίστηκε το 1906 ο ξενώνας της μονής που αποτελείται από το κατώι και το πρώτο πάτωμα με επιπλωμένα δωμάτια.Σώθηκε από τους σεισμούς του 1953 και αποκαταστάθηκε πριν λίγα χρόνια στην αρχική του μορφή.

Το Ηγουμενείο

Στο ηγουμενείο υπήρχε η γκράν σάλα ο χώρος υποδοχής δηλαδή όπου ο σιόρ αμπάτες ή ηγούμενος δεχόταν τους προσκυνητές και επισκέπτες και τα κελιά με την λότζα μπροστά τους.Δυστυχώς σώζονται μόνον τα χαλέπεδά τους, τα οποία έχουν στερεωθεί με ενέματα.

Νέο Ηγουμενείο

Μετά τους σεισμούς του 1953 ο τότε ηγούμενος κατασκεύασε έξω από την κούρτη της παλιάς μονής νέο διώροφο κτήριο που χρησιμοποιούταν ως  ηγουμενείο, ξενώνας και χώρος διαμονής των μοναχών.

Το 1994 εκδηλώθηκε πυρκαγιά, εξαιτίας της οποίας καταστράφηκε ολοσχερώς το κτήριο, μαζί με σπουδαία ιστορικά κειμήλια, όπως οι κώδικες της μονής και σημαντικά έργα εκκλησιαστικής τέχνης. Μετά από την πυρκαγιά οικοδομήθηκε το σημερινό ογκώδες νέο ηγουμενείο που στεγάζει την γκραν σάλα, κελιά,τράπεζα και βρίσκεται  δίπλα στην παλιά μονή, η οποία αποτελεί ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό σύνολο.

Με τον δυσανάλογα μεγάλο όγκο το νέο ηγουμενείο αποτελεί παραφωνία και ίσως ήταν σοφότερο τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την κατασκευή του να είχαν διατεθεί  για την  πλήρη αποκατάσταση των προσεισμικών κτηρίων που τώρα βλέπουμε ως χαλέπεδα. Τα κτήρια αυτά, αναστηλωμένα,  θα μπορούσαν να καλύψουν επαρκώς τις λειτουργικές ανάγκες της μονής, με σεβασμό στην μακραίωνη αρχιτεκτονική της παράδοση και ιστορία.

Ο πύργος / τούρη


Ο επιβλητικός τετράπλευρος μεσαιωνικός πύργος/ τούρη της μονής έχει στέγη που στηρίζεται σε χτιστό ατσούπι, ενώ εσωτερικά η οροφή του είναι θολωτή.Διασώζεται η πληροφορία ότι η στέγη πριν την πρόσφατη αποκατάσταση ήταν εξωτερικά καλυμμένη με πέτρινες πλάκες που διασφάλιζαν  το απαραβίαστο από εξωτερικούς εχθρούς και παρείχαν προστασία από εμπρησμό.

Επίσης, στην στέγη υπήρχαν ανά τακτά διαστήματα μικρά αναμινάλε που χρησίμευαν για όπτευση και για τον φωτισμό του εσωτερικού της τούρης.Το πάχος των τοίχων είναι περίπου 80 εκ..Σύμφωνα με μαρτυρίες, τα αρχικά παράθυρα του πύργου ήταν μικρά και σε μεγάλο ύψος από το έδαφος, αργότερα όμως κλείστηκαν και ανοίχτηκαν μεγαλύτερα. Η μπασιά/ είσοδος στην τούρη/πύργο γινόταν  από την πόρτα που βρίσκεται στην δυτική πλευρά και σε ύψος αρκετών μέτρων από το έδαφος. Αρχικά η πρόσβαση γινόταν με ανεμόσκαλα αλλά αργότερα η ανεμόσκαλα αντικαταστάθηκε με την σημερινή πέτρινη σκάλα που κατέληγε σε μικρό ξύλινο κινητό ποντίνο/γεφυράκι και στα νεώτερα χρόνια αντικαταστάθηκε με πέτρινο μόντζο δηλαδή τον μικρό εξώστη στο πρώτο πάτωμα στον οποίο κατέληγε η πέτρινη σκάλα.

Στην αρχική του μορφή ο πύργος ήταν χωρισμένος στο κατώι, που είχε  τον ληνό με το ποδόχι,στο μέτζο πάτωμα και στο ανώι, τα δυο τελευταία σήμερα δεν διατηρούνται. Έχει διατηρηθεί η μνήμη ότι ο πύργος επισκεύαστηκε το 1878.




Το εσωτερικό του  μεσαιωνικού Πύργου  ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Takis Tokkas

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...