Πέμπτη 4 Μαΐου 2017

Ένα κεράκι στην μονή της Παναγίας της Άτρου


Η ανάβαση με αυτοκίνητο στην Ιερά Μονή Υπεραγίας Θεοτόκου της Άτρου, στην περιοχή Πρόννων της Κεφαλονιάς, αποδείχθηκε πιο δύσκολη και πιο επικίνδυνη απ’ ότι περιμέναμε!

Τεσσεράμισι χιλιόμετρα χωματόδρομου με την επιφάνειά του σε άλλα σημεία να είναι γεμάτη χαλίκια, πάνω στα οποία γλιστρούσαν οι ρόδες του αυτοκινήτου μας, και σε άλλα σημεία μυτερές πέτρες, που εξείχαν και πλήγωναν τα ελαστικά. Ο δρόμος αυτός ανοίχτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για να εξυπηρετήσει ανάγκες πυρασφάλειας και είναι ο μοναδικός που οδηγεί στην μονή. Παλαιότερα, για να ανέβη κάποιος εδώ, έπαιρνε μονοπάτι που ίσα-ίσα εξυπηρετούσε ένα υποζύγιο. Δυόμιση ώρες ποδαρόδρομος δύσβατος και κοπιαστικός από το χωριό Τζαννάτα μέχρι το μοναστήρι. Πεντακόσια περίπου μέτρα η υψομετρική διαφορά. Το βουνό, η Άτρος, έχει ύψος 875 μέτρων και η μονή είναι κτισμένη σε υψόμετρο 535 μέτρων. Το όνομά του το βουνό το οφείλει στον άτρωτο και απόρθητο οχυρό χαρακτήρα του ή στην τραχιά και δύσβατη επιφάνειά του. Η κλίση του δρόμου είναι κατά μέσον όρο 10%, ηπιότερη σε κάποια σημεία και πιο απότομη αλλού. Γύρω, δάσος από θάμνους και δένδρα. Άνοιξη! Η φύση με φρέσκα πράσινα χρώματα, με αρώματα αγριολούλουδων και με τραγούδια πουλιών. Το αεράκι από τις κορφές του Αίνου, δροσερό και ζωογόνο! Από το μοναστήρι μπορείς να δει κανείς μέχρι την Κυλλήνη, την Πάτρα και την Αιτωλοακαρνανία, ενώ χαμηλά μπροστά είναι ο γραφικός οικισμός του Πόρου, με το λιμάνι του και την αμμουδιά του.



Το αυτοκίνητο, με τέσσερις επιβαίνοντες, άντεξε την κακουχία του δρόμου, αν και φοβηθήκαμε κάποιες στιγμές. Οι μοναχοί αφήνουν το αυτοκίνητο της μονής κάτω στον επαρχιακό δρόμο. Πηγαινοέρχονται μέχρι εκεί με ένα αγροτικό φορτηγάκι, που το είδαμε σταθμευμένο έξω από το ηγουμενείο. Το φορτηγάκι αυτό δεν μπορεί πια να περάσει επιτυχώς τεχνικό έλεγχο και σε δυο βδομάδες πρέπει να αποσυρθεί από την κυκλοφορία. Άλλωστε πριν κάμποσες μέρες του είχε φύγει μια ρόδα! Πάνω στην καρότσα του έχει δυο κασόνια γεμάτα με βότσαλα, πρόσθετο βάρος, έρμα, για την καλύτερη πρόσφυσή του στο έδαφος. Περιηγηθήκαμε τους χώρους της μονής και συζητήσαμε λίγο με τον ηγούμενο, πατέρα Δανιήλ, και τον πατέρα Νεκτάριο, που εγκαταστάθηκαν εδώ, ο ένας από την Αργολίδα και ο άλλος από τον Πειραιά, και που ασκούν ιερατικά καθήκοντα στην ευρύτερη περιοχή της Κεφαλονιάς, καθώς η έλλειψη ιερέων γίνεται ολοένα και πιο πολύ αισθητή. Μας κέρασαν καφέ και γλυκό κουταλιού, εξαιρετικό πράσινο σύκο, προσφορά των προσκυνητών και προσκυνητριών από τα γύρω χωριά. Συζητήσαμε για το μοναστήρι. Συζητήσαμε και για τον δρόμο, που ενώ υπάρχει προϋπολογισμός και μελέτη για την κατασκευή του, εντούτοις το έργο δεν προχωράει γιατί δεν βρίσκεται δασολόγος κατάλληλος να αναλάβει την επίβλεψη!


Η Ιερά Μονή της Άτρου είναι μία από τις αρχαιότερες μονές της Κεφαλονιάς. Είναι αφιερωμένη στην Γέννηση της Θεοτόκου. Παλιά παράδοση, καταγραμμένη από περιηγητή στα τέλη του 19ο αιώνα, αναφέρεται στην εύρεση εικόνας από μια ποιμενίδα και στην εξ αυτού του γεγονότος ίδρυση της μονής. Η ίδρυση αυτή πιθανολογείται γύρω στον 8Ο αιώνα. Οι παλαιότερες ιστορικές αναφορές παραπέμπουν στον 13ο αιώνα, στο έτος 1264, οπότε σε σημαντικό έγγραφο της εποχής διαπιστώνεται ότι η μονή υπήρχε και ήταν ήδη ιδιαίτερα εύρωστη από πλευράς κτηματικής περιουσίας . Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από την καταγραφή των κτημάτων της, που μετά την κατάργηση της ορθόδοξης επισκοπής του νησιού, παραχωρήθηκαν από τον Ριχάρδο Ορσίνι Παλατίνο κόμη της Κεφαλονιάς στον Λατίνο επίσκοπο Κεφαλονιάς, Ζακύνθου και Ιθάκης Ερρίκο από την Πάδοβα. Η μονή δηώθηκε από πειρατές το 1571, η αδελφότητα διασπάσθηκε με αποχώρηση των μοναζουσών το 1603, πέρασε γενικά πολλές περιπέτειες, με πιο σημαντικές στα νεότερα χρόνια την καταστροφή από τους σεισμούς του 1953 και την πυρκαγιά, που το 1994 κατέστρεψε μεγάλο μέρος της μονής, τα κτηματολόγια και το πολύτιμο για την ιστορία της αρχειακό υλικό που φυλασσόταν εκεί. Η έλλειψη δρόμου δυσκόλεψε τις εργασίες πυρόσβεσης.

Από τους ανθρώπους που μόνασαν στη μονή, σημαντική προσωπικότητα ήταν ο όσιος Κλήμης, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Φωκάς, ηγούμενος και βασικός ανακαινιστής κατά τα έτη 1878-1918, του οποίου, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ι. Μητρόπολης Κεφαλληνίας, επίκειται να γίνει η κατάταξη στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα στα επόμενα χρόνια. Άλλα γνωστά σε μένα ονόματα ηγουμένων της μονής, στα πρόσφατα χρόνια είναι: Γερμανός Δημητράτος (έτη ηγουμενίας του1918-1942), Δαμασκηνός Διαμαντάτος (1942-1971), Διονύσιος Μικελάτος και, ο προαναφερθείς εν Χριστώ αδελφός μας, Δανιήλ Ζωγράφος.

Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες αποκατάστασης των παλαιών κτηρίων της μονής, ενώ έχει κατασκευασθεί καινούργιο ηγουμενείο. Καθαριότητα και τάξη επικρατεί και υψηλής αισθητικής αξίας αγιογραφία (ένας επισκέπτης μας είπε ότι αγιογραφεί και ο ίδιος ο πατήρ Δανιήλ, μα δεν συζητήσαμε κάτι σχετικό). Το πιο χαρακτηριστικό κτίσμα της μονής είναι ο μεσαιωνικός της πύργος, κατασκευασμένος κατά μίαν εκτίμηση λίγα χρόνια πριν το 1485. Αποτελεί αμυντική οχυρωματική κατασκευή. Είναι χωρισμένος σε τρία πατώματα και στο ισόγειό του, παλαιότερα κελάρι, υπάρχουν εγκαταστάσεις για πάτημα σταφυλιών (λινός-ποδόχι). Τώρα έχει αποκατασταθεί πλήρως, με περίδεση και αντηρίδες. Έχει αποκατασταθεί, επίσης, το προσεισμικό αρχονταρίκι, ο ξενώνας και μερικώς η τοιχοποιία σε άλλους χώρους ενδιαίτησης, ενώ η εκκλησία της μονής παραμένει στην ίδια περίπου προσεισμική μορφή, με περιορισμένης έκτασης επισκευές. 

Ο σκοπός αυτού του κειμένου είναι να προβάλει τον αξιόλογο αυτό τόπο ψυχικής ανάτασης και προσευχής, τόπο φυσικού κάλους και ιστορικής μνήμης, και να υψώσει φωνή διαμαρτυρίας για το γεγονός ότι ο δρόμος που οδηγεί σ’ αυτόν είναι δύσβατος και επικίνδυνος! Να αναδείξει την ανάγκη κατασκευής του δρόμου, που θα ωφελήσει όχι μόνο τους προσκυνητές, τους επισκέπτες και το προσωπικό της μονής, αλλά και ολόκληρη την γύρω περιοχή και που θα φέρει πιο κοντά στην μονή αρωγούς τις Υπηρεσίες του Κράτους! 

Προσφάτως βρήκα στο διαδίκτυο την πληροφορία ότι το έτος 2004 (μάλιστα το 2004!) η Ομοσπονδία Κεφαλλήνων και Ιθακησίων ΟΔΥΣΣΕΥΣ, με συνδιοργανωτή τον τότε Δήμο Ελειού-Πρόννων, πραγματοποίησε το ετήσιο συνέδριό της στην Ι.Μονή Άτρου, ακριβώς για να αναδείξει την ανάγκη κατασκευής αυτού του δρόμου! Όμως, κύριοι της Διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης, εάν από τότε προσπαθείτε να φτιάξετε τεσσεράμισι χιλιόμετρα δρόμου και δεν το έχετε καταφέρει, μάλλον είναι βέβαιο ότι δεν προσπαθείτε επιμελώς, παρά τις όποιες καλές προθέσεις και τις αντικειμενικές δυσκολίες. (Εκτός κι αν δεχθούμε ότι αποτελεί κοινή διαχρονική μοίρα των μονών που διαθέτουν περιουσία η δυσκολία στην επίλυση των προβλημάτων τους!). 

*Του Διονύση Γ. Γαρμπή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...